Historia sportu niepełnosprawnych w Polsce

Sport osób z niepełnosprawnością w dużej mierze wyrósł z rehabilitacji. Przyczynili się do tego lekarze, którzy już w XVII wieku pacjentom wyleczonym z gruźlicy zalecali rekreacyjne zajęcia sportowe w celu szybszej rekonwalescencji, a weteranom II Wojny Światowej proponowali sport jako formę rehabilitacji.

Wśród osób głuchych i niedosłyszących początki rywalizacji sportowej datuje się już na dwudziestolecie międzywojenne – Polska jako pierwszy kraj na świecie powołała w 1927 roku Polski Związek Klubów Sportowych Głuchoniemych. Oficjalnie za początek sportu osób niepełnosprawnych w Polsce uznaje się jednak lata 50-te XX wieku.

Na świecie jako historyczną datę zapoczątkowującą sport niepełnosprawnych przyjmuje się rok 1948 kiedy to dr Ludwig Guttmann zorganizował w szpitalu Stoke Mandeville zawody łucznicze dla szesnastu pacjentów. Było to w dniu otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Londynie.

W 1952 roku powstało Zrzeszenie Sportowe Spółdzielni i Pracy „Start”, które w 1994 roku przekształciło się w Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start” i w tej chwili zrzesza już ponad 50 klubów i stowarzyszeń, w których osoby z niepełnosprawnością mogą uprawiać wiele różnych dyscyplin sportowych.

1996 roku „Start” otrzymał uprawnienia do reprezentowania Polski w Międzynarodowym Komitecie Paraolimpijskim, a w 1998 roku przejął tę funkcję powołany wówczas Polski Komitet Paraolimpijski.

Logo Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego to głowa orła w koronie i trzy pazury w kolorach zielonym, czerwonym i niebieskim – Agito od łacińskiego „jestem w ruchu”. Całość ma symbolizować sportowego ducha polskiego ruchu paraolimpijskiego.

Aż do Igrzysk Paraolimpijskich w Atlancie w 1996 roku wszyscy reprezentanci Polski byli zawodnikami PZSN „Start”. W 1996 roku pierwszy raz wystartowali również sportowcy z lekkim upośledzeniem umysłowym, zawodnicy Polskiego Towarzystwa Społeczno-Sportowego „Sprawni-Razem”.

Na Igrzyskach Paraolimpijskich w Sydney w 2000 roku pojawili się również zawodnicy Polskiego Związku Tenisa na Wózkach.

W swojej pracy PKPar kładzie duży nacisk na propagowanie sportu wśród osób z niepełnosprawnością, aby w myśl ustawy o kulturze fizycznej z 1996 roku wszyscy obywatele bez względu na wiek, rasę, płeć, wyznanie i rodzaj niepełnosprawności mieli równe prawo do korzystania z różnych form kultury fizycznej.